Het einde in zicht

Het Einde in zicht. Stemmen uit het laatste jaar van Nederlands-Indië, door P.J. Drooglever en M.J.B. Schouten (1999)

Op 27 december 1949, ondertekende koningin Juliana in het Paleis op de Dam de acte van overdracht van de soevereiniteit over Indonesië. Daarmee was een einde gekomen aan het bestaan van Nederlands-Indië.

Het laatste jaar was bijzonder enerverend geweest. Begin 1949 had het er nog naar uitgezien dat Nederland in staat zou zijn de zaken in Indonesië naar eigen inzichten te regelen. Het leger had met de Tweede Politionele Actie Jogjakarta bezet en daarmee de opstandige Republiek Indonesia uitgeschakeld. Tenminste, zo leek het. De werkelijkheid leerde anders en onder druk van vele kanten moest Nederland in de loop van dat jaar steeds meer water bij de wijn doen. De bezette steden werden weer ontruimd en bij de soevereiniteitsoverdracht vielen de sleutelposities in de nieuwe staat toe aan Soekarno en Hatta, die op 17 augustus 1945 de onafhankelijkheid hadden geproclameerd.

Het einde in zicht bevat brieven en rapporten van bestuurders, militairen en politici uit Indonesië en Den Haag, waaruit die omslag in de verhoudingen spreekt. De stukken zijn zo gekozen, dat zij vooral de reacties van de Nederlanders en de met hen samenwerkende Indonesiërs laten zien. Voor de meesten waren de veranderingen ternauwernood te volgen, laat staan te waarderen. Zij brachten het einde van een wereld in zicht, waarin zij zich lange tijd thuis hadden gevoeld. De stukken zijn gekozen en toegelicht door de bewerkers van de bronnenpublicatie over de dekolonisatie van Indonesië, de Officiële bescheiden betreffende de Nederlands-Indonesische betrekkingen 1945-1950.

Het Einde in zicht. Stemmen uit het laatste jaar van Nederlands-Indië, door P.J. Drooglever en M.J.B. Schouten. (1999) ISBN 90-10-08824-0, 168 blz., ill., paperback (Sdu Uitgevers, Horizonreeks deel 1) prijs € 15,88.